Wat is de hypnotische toestand?

De hypnotische toestand is een veranderde staat van bewustzijn die kan optreden in veel situaties, niet alleen tijdens therapie. Ook in het dagelijks leven komen dergelijke toestanden voor. Bijvoorbeeld wanneer je een lang en saai boek leest. Of wanneer je op een bekende en verlaten rijweg rijdt. Na een tijdje begin je te ‘dagdromen’. Je handelingen (lezen, rijden) worden ‘automatisch’ en je begint te denken aan iets anders (je komt in ‘trance'). Wanneer je uit deze trance treedt, weet je wat je dacht, maar niet wat je net gelezen hebt of hoe de weg eruit zag. Dat is de hypnotische toestand.

Volgens James Braid (1843) is deze staat het gevolg van een lichamelijke oorzaak: als we onze aandacht vestigen op een punt vernauwt het gezichtsveld en de concentratie neemt toe. Geleidelijk aan dissociëren wij ons van de externe werkelijkheid maar ook van de gebruikelijke gedachten die onze aandacht niet krijgen. Dus de vraag is niet of we 'geloven' in hypnose maar waarom we het gebruiken in therapie.

Waarom hypnose gebruiken in therapie?

Wetenschappelijke studies tonen aan dat de staat van hypnose wordt gedefinieerd door een specifieke corticale activatie die duidelijk verschilt van andere bewustzijnsstaten zoals slapen, slaperigheid en verbeelding In deze toestand kan de patiënt een ‘externe waarnemer' worden van zijn ervaringen; en dus kan hij/zij pijnlijke herinneringen of een pijnlijke realiteit gewaarworden met een zekere emotionele afstand. In deze toestand kan de therapeut ook de patiënt ontmoeten binnen zijn uniek model van de wereld.

Hier is de patiënt de deskundige in zijn probleem. Hij vindt de oplossingen met de hulp van zijn onderbewuste dat positief gewekt wordt door hypnose.

Het onderbewuste is een enorm reservoir van potentiële ressources die de patiënt samen met de therapeut kan verkennen en waarvan zij gebruik kunnen maken om moeilijkheden te overwinnen. De therapeut, geleid door de patiënt, stelt therapeutische ressources vast en versterkt ze, om het gewenste doel te bereiken.

 
Hypnose maakt deel uit van ‘korte (oplossingsgerichte) therapieën’. Ze richt zich vooral naar 'hoe' een probleem kan opgelost worden, en minder naar 'waarom' het probleem optrad. Onze hersenen maken weinig verschil tussen een ervaring tijdens hypnose en een échte ervaring. Het is deze "zwakte" van de hersenen die geestelijke en lichamelijke veranderingen op een relatief snelle manier mogelijk maken. Want het onderbewuste is immers krachtiger en sneller dan het bewuste.

Wat is behandelbaar door hypnose?